تعیین جریان زیست محیطی رودخانه کوهرنگ با استفاده از مدل Phabsim
کد مقاله : 1363-IWWA
نویسندگان
فاطمه درخشان هوره *1، طاهر رجائی2، سید احمد شفیعی3
1گروه مهندسی عمران ، دانشکده فنی و مهندسی ، دانشگاه قم، قم ، ایران
2عضو هیئت علمی دانشگاه قم
3معاون فنی سازمان حفاظت از محیط زیست استان قم
چکیده مقاله
رودخانه برای حفظ اکوسیستم خود و بخش های پایین دست آن نیاز به اختصاص آب دارد. این نیاز تحت عنوان نیاز آبی زیست محیطی رودخانه مطرح شده است. در این پژوهش جریان زیست محیطی رودخانه کوهرنگ در ایستگاه هیدرومتری کاج در استان چهارمحال و بختیاری با استفاده از مدل PHABSIM مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفت. دبی‌های اعمالی جهت شبیه سازی زیستگاه از 2 تا 40 متر مکعب بر ثانیه متغیر بوده است. نتایج نشان داد افزایش دبی توزیع مساحت قابل استفاده وزنی برای هر سه گونه افزایش می یابد. همچنین در خصوص توزیع مطلوبیت عمق برای دو گونه قزل الا و نازک ماهی داری رشد بیشتری است ولی برای گونه سیاه ماهی نیاز به دبی بیشتر و در ادامه عمق بیشتر مشاهده شده است. از لحاظ سرعت با افزایش آن، شرایط مطلوب‌تری را برای دو گونه سیاه ماهی و نازک ماهی فراهم می کند. اما با افزایش سرعت مطلوبیت زیستگاه برای گونه ماهی قزل الا کاهشی می‌شود. با توجه به رابطه دبی در مقابل WUA مشخص شد که از دبی‌های پایین به بالا، کاهش مقدار WUA ابتدا با شیب تند شروع شده و سپس این شیب کاهش پیدا کرد و ملایم می‌شود. در نتیجه دبی در نقطه شکست تقریبا برابر با 11-13 مترمکعب بر ثانیه که مقداری تقریبا 60 الی 75 درصد جریان متوسط سالانه به عنوان جریان زیست محیطی این رودخانه در نظر گرفته شد.
کلیدواژه ها
جریان زیست محیطی، PHABSIM، کوهرنگ، شبیه ساز زیستگاه
وضعیت: پذیرفته شده